
زن نامدار و مبارز سياسي كورد؛ مينا قاضي در سال ۱۹۰۸در شهر مهاباد ديده به جهان گشوده است.مراحل ترقي را در همان شهر طي كرد. وي با رهبر حزب دموكرات كوردستان ايران، قاضي محمد ازدواج نمود. او در اين ميان مبارزهی آزاديخواهي و برابري حقوق زنان را آغاز نموده و آن را پيشبرد داد. در دوران بنیانگذاری جمهوري مهاباد(مبارزهی ملي) زنان كورد دوشادوشمردان و در عرصههای سياسي و اجتماعي مشاركتي فعال نموده و نقش چشمگيري بر عهده گرفتند. هنگامیکه مينا خان قاضي مبارزهی آزادي زنان را شروع و به پيشبرد آن اهميت وافري میدهد، در اكثر شهرهاي شرق كوردستان و ايران، چنين فعاليتي از سوي نهاد و جنبش ديگري در اين راستا به چشم نمیخورد. در سال ۱۹۴۶و با پيشاهنگي و پشتيباني مينا قاضي سازماني به نام اتحاد
زنان دموكرات بنیانگذاری نمود و خود او نيز مسئولیت آن را بر عهده میگیرد. مينا قاضي، علاقهی وافري به مطالعه و دانش داشته است. لذا وي همهی زنان را به آموختن، خواندن و نوشتن به زبان مادري فراخوانده و در اين راستا سعي و تلاش فراواني نموده است. همچنين اهميت بسياري براي گفتگوي زنان جهت حل و رفع مشكلات نشان داده و حتي دراینباره نيز چنين گفته است؛
«همهی زنان با گفتگو کردن با همديگر میتوانند مشكلات خود را حل نموده و براي رفع آنها آلترناتيو يابند.» بهویژه اينكه از طريق سازماندهی نمودن سمينارهاي متعدد، اهميت آن را بازگو نموده است. وي جهت چارهيابي مسائل و دستيابي به حقوق زنان كه طي هزاران سال پايمال گرديده، ارتباط خويش را هم با زنان ايراني و هم با زنان كشورهاي خارجي گسترش داده است. بر مبناي همين هدف نيز ديدارهاي زيادي با گليزار شكاكي(خواهرزادهی سمکو شكاك) داشته است. در آن زمان روزنامهای كوردي به نام هه لاله» منتشر میشده است. وجود مسائل اجتماعي نظير فقر اقتصادي و مسائل خانواده كه موجب محروميت زنان از مطالعه میشد، ازجمله مسائلي بود كه مينا را آزار میداد و اين سبب شد كه او اهميت بيشتري به فعالیتهای آموزشي زنان بدهد. مينا قاضي پس
از فروپاشي جمهوري مهاباد نيز همچنان باهمت فراوان، به پيشبرد فعاليت و مبارزهی آزاديخواهي زنان ادامه داد. اين نيز يكي از دلايلي بود كه مدام مورد هدف حكومت رضاشاه پهلوي گشته و با شکنجههای سنگين مواجه میگردید. هنگامیکه او در زندان بسر میبرده تنها درخواستش از خلق، رساندن آگاهي و پیشرفتهایی كه در پيرامون اتحاد و همبستگي هر چه بيشتر خلق كورد صورت
گرفتهاند را همچون مژدهای به وي برسانند. زيرا او پيشبرد فعاليت و صيانت از مبارزه را در آزادي و استقلال كوردستان میدید. او تا سال ۱نيز هرگز دست از فعاليت و مبارزه برنداشت. هنگامیکه انقلاب ۱۹۷۹ به وقوع پيوست و جنگ و خونريزي سراسر مناطق كوردستان را فراگرفت؛ هزاران شهروند كورد از سوي نيروهاي جمهوري اسلامي ايران با اقداماتی نظير زنداني كردن، شكنجه، تبعيد و مرگ مواجه میگردند. در آن هنگام هزاران زن با اتحاد؛ همبستگي و همدلي به خیابانها ريخته و ابراز نارضايتي عليه رژيم ديكتاتور رضاشاه و جمهوري اسلامي ايران ابراز نمودهاند. در سال۱۹۸۵بار ديگر مينا قاضي توسط نيروهاي جمهور اسلامي ايران محکومبه زندان میگردد. مينا قاضي تا هفتادسالگی خويش نيز همچنان از شکنجهی سنگين جمهوري اسلامي ايران
در امان نبوده است. در سال ۱۹۹۸در مهاباد، شهري كه در آن ديده به جهان گشوده است، در همانجا نيز ديده از جهان فروبست. مينا قاضي يكي ازجمله هزاران زن فعال و مبارز كورد است كه هرگز در برابر سیاستها و ذهنيت زنستیز جمهوري اسلامي ايران سر تعظيم فرود نياورده است. زيرا تا زماني كه ذهنيت و سیاستها در كوردستان تكرر يابد، شمع مبارزه و مقاومت در كوردستان نيز همچنان برافروخته و شعلهور خواهد بود. مينا قاضي پيشبرد و تضمين آزادي جامعه را در آزادي زن ديده و همچنان نيز در راستاي كسب هويت ملي، مبارزه نموده و زنان را به سازماندهی و آگاهي در پيشبرد اين مبارزه فراخوانده است. وی ازجمله نادر زنانی است كه برگی زرين در تاريخ مبارزاتی زنان مبارز كورد و ميراثی گرانبها جهت مبارزهای بهتر و منسجمتر برای آيندگان بر جای گذاشت. حس میهندوستی و پايبندی مينا قاضی به ارزشهای اجتماعی، میتواند برای زنان مبارز كوردستانی الگويي بینظیر باشد