2021-01-07
این که کردستان خواستگاه فرهنگ ایزدبانوان است، برکسی پوشیده نیست. این فرهنگ غنی زیر فشارهای همه جانبه اقتدارگری بسیار کمرنگ گشته است لیکن هیچگاه به تمامی تسلیم نگشته است و به شکلهای دیگری خود را به روز کرده است.
به هر جای کردستان که قدم بگذارید رد پایی از این فرهنگ غنی را در لابلای ترانه ها، حکایات، بازی ها و همچنین سنن خاص زندگی مردمان این سرزمین مشاهده خواهید کرد، حتی اگر زیر پوششهای دیگری نیز مجبور به محافظت از خود گشته باشد هیچ گاه به تمامی محو نگشته است.
یکی از این رسوم کهن که هر چند کمرنگ گشته اما تقریبا در بیشتر نواحی کردستان هنوز هم زنده است رسم بوکه بارانه (عروس باران ) است که در مواقع خشکسالی به تمنای بارش باران از سوی زنان و دختران انجام میگیرد.
دختران نوجوان با کمک زنان با تجربه با دو تکه چوب عروسکی را درست کرده و با پارچه های رنگی به زیباترین شیوه ممکن تزئین میکنند.
دختران نوجوان عروسک را بلند کرده و به در خانه های اهالی روستا یا شهر رفته و این ترانه ها را میخوانند:
هەیاران و مەیاران
یاخوا ببارێ باران
بۆ فەقیر و هەژاران
بوکەبارانێ ئاوی ئەوێ
ئاوی ناو دەغڵانی ئەوێ
هێلکەی باڕۆکانی ئەوێ
دەرزی گەورە کچانی ئەوێ
و زنان صاحب خانه ابتدا کاسه‌ای آب بر روی عروس باران ریخته و سپس هدایایی مثل گردو،تخم مرغ، شیرینی، پول به آنان میدهند.و این کودکان سپس این عروسک را به کنار رودخانه یا چشمه‌ای میبرند به این امید که باران ببارد.
گفته میشود این عروسک در واقع نمادی از آناهیتا ایزدبانوی آب است برای اینکه برکت و آبادانی را بر سر مردمان آن دیار بباراند یا به گونه‌ای میتوان گفت قربانی‌ای است در محضر آناهیتا. در نزد زرتشتیان آناهیتا ایزدبانوی آب و باران جایگاه ویژه ای داشته است و نماد زایش، آبادانی، باروری، عشق و دوستی بوده است. آنچه در این مراسم جای تأمل دارد، این است که این مراسم تنها از سوی زنان و بخصوص دختران نوجوان وبه شیوه‌ای جمعی انجام میگیرد.
در روزگاری که زن به هر نحوی که ممکن بوده از هم جدا گشته‌اند و انجام کارهای گروهی بوسیله زنان از جانب ذهنیت اقتدارگرا قابل باور نیست ونیز زن بودن به واسطه هجوم اقتدار مردسالارانه در این سرزمین در تنگنا قرار دارد و معنای زن بودن را با گناه و تاوان آمیخته‌اند، زنده نگه داشتن این آیینهای کهن به فرزندان این دیار یادآور خواهد شد که زن بودن، روزگاری در این سرزمین هم معنا بود با الهه بودن و نماد برکت و آبادانی؛ که برای درخواست باران از نیروهای طبیعت این روح پاک زن بود که خواسته اش به درگاه خدایان مورد قبول واقع میگشت !
